Bob's Jazz Blog.

Per 1 November a.s. stopt Maal3 Bovenkerk met jazzoncerten op de dinsdagavond. Dat lijkt niet op zichzelf te staan maar een trend te vertegenwoordigen. Recent werd het Haagse Jazzfestival getroffen door  problemen bij de organisatie zodat het twijfelachtig is of dat festival herhaald wordt. De schouwburg in Deventer heft een voorgenomen jazzfestival afgeblazen wegens gebrek aan belangstelling en twee horeca zaken in Amsterdam en Amersfoort besloten eveneens te stoppen met jazz. Dat komt bovenop de problemen die ontstaan door het wegvallen van subsidies. In deze artikelen over Maal3 zal ik proberen een beeld te schetsen van de problematiek en tenslotte mogelijke oplossingen aandragen.

Kwantiteit versus kwaliteit.

JazzPodium Amstelveen organiseerde wekelijks jazzconcerten gedurende een periode van acht maanden hetgeen resulteert in een totaal van tweeëndertig concerten. Met een dergelijk aantal lijkt het lastig om de kwaliteit te handhaven en dat lukte een aantal malen niet. Veelal doordat er gelegenheidscombinaties werden gecontracteerd die er min of meer een jamsessie van maakten of de gastsolist was niet goed ingespeeld met de band die hem/haar had uitgenodigd. Bovendien is het de vraag of de consument bereid is wekelijks geld te besteden aan consumpties en entreegeld. Andere vergelijkbare jazzpodia in de regio zoals Sunday Afternoon Jazz Noordwijk (maandelijks), Jazzpodium Voorhout (maandelijks) en Meer Jazz Cafe Haarlemmermeer (om de veertien dagen) organiseren concerten met een lagere frequentie en dat zal niet zonder reden zijn.

Een breed programma versus een diep programma.

Voor Maal3 werden grosso modo jonge musici gecontracteerd die aan het begin van een carriere stonden en veelal een eigen repertoire presenteerden. Niets dan lof daarvoor maar dan leg je het publiek een beperking op die meer een ideëel dan een commerciëel doel lijkt te dienen. Of dat strookt met de doelstelling van de horeca instelling is een vervolgvraag. Populaire stromingen als mainstream – hot – of  traditional jazz, swing en blues kwamen niet of nauwelijks aan bod. De eerder genoemde andere jazzpodia en met name Meer Jazz Cafe programmeren juist een breed muziekaanbod en opereren al jaren met succes en zonder entreegeld te heffen.

Spin-off voor de horecaonderneming.

Spin-off van de jazzconcerten voor de horecaonderneming richting het restaurantbezoek was een onderwerp van discussie tussen Jazzpodium Amstelveen en Maal3. De laatste kon er niet van worden overtuigd dat de jazzconcerten en daarmee gegenereerde PR en Promotie toegevoegde waarde voor de uitbater vertegenwoordigden. Het is ueberhaupt lastig de toegevoegde waarde vast te stellen als je daar geen specifiek onderzoek met harde cijfers van hebt. Inzicht kwam waarschijnlijk toen per september j.l. entreegeld werd geheven met uitzondering van gasten die in Maal3 hadden gedineerd en vrijstelling kregen. Zo kreeg de uitbater inzicht hoeveel extra diners hij verkocht aan jazzpubliek en dat zal niet tot een juichstemming hebben geleid getuige het feit dat de concerten worden gestopt. Als een onderneming verlies lijdt en er is geen spin-off dan gaat gauw de stekker eruit zo blijkt. Waarbij aangetekend moet worden dat Maal3 het zeker twee jaar lang geprobeerd heeft en dat verdient veel waardering.

Wordt vervolgd !

Als je zoals ik de laatste tijd doe, me verdiep in de jazzindustrie in de breedste zin van het woord, dan schaam je je als jazzliefhebber kapot. De top van de professionele pyramide uitgezonderd, wat daaronder door gebrek aan professionalisme en onkunde bij stichtingen, instellingen, jazzpodia met goedwillende vrijwilligers maar wat aanrotzooit, is onvoorstelbaar. Iedereen wil aan jazz doen, met programmacommissies die allemaal geilen op het zelf organiseren van optredens, festivals en showcases. Dan hebben we nog de meer serieuzere instellingen die verzaakt hebben zich tot  een weerbare en  financieel goed geleide organisatie te ontwikkelen om daarmee voor continuiteit en draagvlak te zorgen.

Even een korte greep uit de gigantische flops van de laatste tijd:

• Stichting JazzImpuls die de strijd heeft moeten staken wegens gebrek aan belangstelling voor de concerten en podia die vervolgens zeiden dat ze niet meer hoefden te komen. Soms kan ik me daar iets bij voorstellen, als ik bijvoorbeeld de aankondiging zie van Francien van Tuinen. Francien van Tuinen ? Ja Francien van Tuinen. Denken ze nu echt bij JazzImpuls dat het publiek daar kwijlend van voorpret op afkomt ?
• De schouwburg in Deventer die recent een jazzfestival wilde organiseren maar daar vanaf moest zien wegens gebrek aan belangstelling.
• In Utrecht rollen ze vechtend over de vloer. SJU Jazzpodium houdt op te bestaan. Het bestuur wordt beticht van incompetentie en nu is het oorlog daar want er is een belangengroep opgestaan en die gaat er hard tegenaan.
• Al die ellende overziend heeft de HBO Raad besloten om het aantal muziekstudenten met 10% te gaan verminderen. Economisch gezien lijkt me dat een prima zaak, maar artistiek gezien is het natuurlijk om te huilen zo droevig.
• De Melkweg in Amsterdam heeft gemeend een tentoonstelling te moeten organiseren die gewijd wordt aan staatssecretaris Halbe Zijlstra vanwege zijn rol in de recente bezuinigingen. Toch te kinderachtig voor woorden.

Wie kent ze niet: “Kaas uit ’t vuisje”, of  “Echte smaak beleef je bij de groenteman”, of “Kip het meest veelzijdige stukje vlees. Kip !” , of “Kijk eens wat vaker in de spiegel van de kapper”.

Al deze slogans zijn afkomstig van product – en bedrijfschappen waarvan we er in Nederland een aantal kennen voor de agrarische sector, ambachten, detailhandel en horeca /catering. Als je dan Wikipedia erop naslaat dan hebben bedrijfsschappen in het kort de volgende kenmerken:

• Vinden hun bestaansrecht in de Wet op Bedrijfsorganisaties.
• Gezamenlijke instelling van werknemers – en gevers in een branche.
• Het juridisch kader is gebaseerd op de wetgeving Publiekrechtelijke organisaties.
• Is gerechtigd tot het innen van heffingen bij de leden.
• Aktiviteiten bestaan o.a. uit promotie, kenniscentrum, adviesfunctie aan de regering, scholing, kwaliteitsnormering etc.
• Aktiviteiten zijn gericht op een bedrijfstak, niet op individuele deelnemers.
• Staan onder toezicht van de Sociaal Economische Raad (SER)
• Positioneert zich als organisatie voor aktiviteiten die noch door de branche noch door de overheid worden ondernomen.

Daarom stuur ik dit bericht naar het MCN en de NTB, zou interessant zijn als ze hierop hun visie willen geven.

Rita Reys en Art Blakey

Jazzvrienden en vriendinnen, helaas was ik niet in de gelegenheid om de laatste jazzdag te bezoeken. Dat was alleen al de moeite waard om de presentatie van Arno Prins van MusicResearch.nl te zien. Die presentatie ging over de kenmerken en het gedrag van de Nederlandse jazzliefhebber. Er is geen bureau in Nederland dat dergelijke onderzoeken zo professioneel uitvoert. Ik heb een kopie gekregen en de presentatie is opvraagbaar (neem ik aan) bij Buma Cultuur. Van harte aanbevolen voor een ieder die zich bezighoudt met het management van jazzorkesten. Hier een kort artikel van Buma Cultuur.

Rita Reys populairste Nederlandse jazzmuzikant aller tijden

Hilversum, 16 juni 2011

Rita Reys is met grote voorsprong de populairste Nederlandse jazzmuzikant aller tijden. Dat blijkt uit een onderzoek dat tijdens de Jazzdag op vrijdag 24 juni in Rotterdam aan de Nederlandse jazzindustrie wordt gepresenteerd. Rita Reys eindigt in de lijst met internationale muzikanten op de derde plaats na Louis Armstrong en Miles Davis. In de lijst met alleen nationale artiesten eindigt ze als eerste.  

Rita Reys
Rita Reys is sinds de jaren ‘50 één van de top jazz zangeressen van Europa en is sinds die tijd internationaal bekend onder de bijnaam “Europe’s First Lady of Jazz. Haar naam werd internationaal gevestigd toen zij in 1956 in New York voor Columbia Records de elpee The Cool Voice Of Rita Reys opnam, met Art Blakey’s Jazz Messengers. Reys won in 2006 als eerste Nederlandse jazzmusicus de Edison Oeuvre Award.

Waardering Nederlandse jazz
Uit het onderzoek, uitgevoerd door Arno Prins MusicResearch.Nl in opdracht van Buma Cultuur, blijkt dat Nederlandse jazzartiesten niet onder doen voor de buitenlandse competitie. In de internationale top 30 worden, naast internationale artiesten Louis Armstrong en Miles Davis, de Nederlandse artiesten Candy Dulfer, The Dutch Swing College Band, Kyteman en Wouter Hamel genoemd als favoriete jazz artiesten onder respondenten.

Over de Jazzdag
De Jazzdag is het grootste Nederlandse jazznetwerkevenement voor alle spelers uit de Nederlandse jazzwereld, bestaande uit een conferentie en festivalprogramma. Overdag vindt er een conferentie plaats over de meest uiteenlopende onderwerpen met betrekking tot jazz. Het festivalprogramma, in de avond, bestaat uit 24 showcases van veelbelovende en getalenteerde jazz artiesten en is onderdeel van North Sea Round Town. De Jazzdag vindt plaats in LantarenVenster en Hotel New York in Rotterdam.

De Jazzdag wordt georganiseerd door Buma Cultuur en is een initiatief van Buma Cultuur en Stichting JazzNL.

In een interview van 7 maart 2011 stelt MCN directeur Janneke van der Wijk: “MCN staat op de kaart en is klaar voor de toekomst”. Het eerste klopt zonder meer sinds de MCN subsidie dreigt te worden gestopt. Het tweede, de toekomst van het MCN is er slechts drie maanden later zo goed als zeker niet.

Je vraagt je af: hoe kan een bestuurder van een organisatie zo falikant de plank misslaan ? Dat vraagt om een nadere analyse.

Geen politiek “gut feeling”.

Als je het regeeraccoord leest en je weet dat de PVV in je nek hijgt dan moeten alle signalen op rood gaan. De overheid die met vier miljoen belastinggeld het MCN subsidieert is een key partner en dan moet je als bestuurder zwaar netwerken, je politieke voelhorens uitsteken en lobbyen waar je kan. Dat is allemaal niet gebeurd zo lijkt het. Directeur van der Wijk denkt zelf dat ze er op het laatste moment “uitgelobbied” is door een andere organisatie. Bovendien waande men zich zo goed als safe door een positieve visitatie van het ministerie van OCW. Maar een vakmatige visitatie is iets heel anders dan politieke besluitvorming. Kennelijk miste het bestuur een politieke antenne en wist men de key partner absoluut niet in te schatten.

Hoe productief is het MCN ?.

Als de cijfers juist zijn dan krijgt het MCN dus jaarlijks vier miljoen euro. Daar zal best nog wat bijkomen door de eigen commerciele aktiviteiten als die tenminste  winstgevend zijn. De organisatie bestaat uit totaal veertig FTE’s die door zestig medewerkers worden ingevuld. Als je dan een quick en dirty rekensommetje maakt kom je tot de volgende conclusie: veertig FTE’s betekent met een gemiddelde aan personeelskosten van E 50.000 per FTE dat elk jaar E 2 000 000 aan salarissen opgaat. Dat is de helft van de subsidie. Dat betekent dat zestig man personeel een jaar bezig zijn de resterende E 2.000.000  subsidie te verdelen. Dat betekent per medewerker E 33 000 per jaar. Daar zijn ze een heel jaar mee bezig. Je kunt je dan afvragen: hoe productief is dat ?

Interne focus.

Het MCN bestaat sinds januari 2008 uit een fusie van het Nationaal Popinstituut, Donemus, Gaudeamus, De Kamervraag en de Gezamenlijke Jazzinstellingen. Je hoeft geen helderziende te zijn om te bedenken dat alleen al zo’n fusie waar interne koninkrijkjes, persoonlijke belangen en ego’s een grote rol spelen, hun tol hebben geeist en tot eindeloze vergaderingen moeten hebben geleid. Dat betekent overmatige interne focus en weinig oog voor de keypartner, de klant, laat staan de klant van de klant (het publiek).

Maatschappelijke Impact.

Als je er vanuit gaat dat de resterende subisidie wat overblijft na salarisaftrek, wordt verdeeld over verschillende muzieksoorten (pop, jazz, klassiek, wereldmuziek) enz. en vervolgens dat weer wordt verdeeld over verschillende activiteiten (concert support, CD’s, uitgeverij, awards enz.) die bovendien alleen de top van de muzikale pyramide bedient, dan moet je je afvragen hoe effectief het MCN is en hoe groot de maatschappelijke impact van hun activiteiten is. Ga er maar vanuit dat de gemiddelde Nederlander geen besef heeft van het MCN maar wel als belastingbetaler opdraait voor de subsidie. Met weinig wortels in de samenleving hoef je niet al te veel te rekenen op steun vanuit de politiek en van de PVV al helemaal niet.

Directeur Janneke van der Wijk is inmiddels vertrokken en in haar plaats is een interim van het CvA overgekomen, die zal zich nu wel achter de oren krabben.

Als zoon van een beroepsmuzikant zal ik de laatste zijn om te willen dat het MCN stopt. Maar hopelijk worden er wel lessen getrokken en zal het MCN in staat zijn een turnaround strategie te formuleren gericht op een organisatie die productief en effectief te werk gaat, met gevoel voor de samenleving en publiek en op commerciele basis geldstromen genereert voor alle musici en niet alleen voor de top van de pyramide.